با ورود به سال ۲۰۲۳، رویکرد جهان هم باید نو باشد‌. دنیا باید به میانجیگری در مناقشه قره باغ کمک کند. اگر درگیری ادامه یابد و اگر مقامات هر دو طرف از پاسخگویی طفره بروند، خطر درگیری مرگبارتر افزایش خواهد یافت.

به گزارش خبر فوری، پایگاه خبری نشنال اینترست در گزارشی به موضوع جنگ آذربایجان و ارمنستان پرداخته است. نویسنده این گزارش مارک تمنیچکی (Mark Temnycky) است.

او در گزارش خود تاکید می کند، در حالی که ارمنستان و آذربایجان درگیری چند ساله خود بر سر منطقه قره باغ کوهستانی را وارد سال و دوره جدید می‌کنند، جامعه بین المللی باید برای یک توافق صلح پایدار در این منطقه تلاش کنند.

بالا و پایین بحران قره باغ، چرا جنگ باکو و ایروان ادامه خواهد یافت؟
نویسنده نشنال اینترست در گزارش خود اوضاع قره باغ و قفقاز را چنین توصیف می کند: برای چندین دهه، ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ درگیر مناقشه حل نشده ای بوده‌اند. آتش بس های متعددی نقض شده و جنگ جاری نیز منجر به کشته شدن هزاران نفر و زخمی شدن تعداد زیادی از انسان ها و شهروندان دوطرف شده است. سازمان ملل و کشورهای مختلف تلاش فراوانی برای حل این مساله و مناقشه کرده اند، اما با وجود این تلاش ها، مناقشه فعلی بدون پایان و نتیجه مشخصی ادامه دارد.

به نظر می رسید در اوایل سال جاری پیشرفت هایی در حال وقوع است. در ماه ژوئیه، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان و الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان، در گرجستان ملاقات کردند و در آنجا در مورد طرح عادی سازی روابط گفتگو نمودند. مقامات ارمنستان اعلام کردند که نیروهای خود را از منطقه کوهستانی قره باغ خارج خواهند کرد و آذربایجان نیز اعلام کرد که نیروهایش را از خاک ارمنستان دور می کند.

اما بعد از مدت کوتاهی همه چیز تغییر کرد. در ماه اوت، در یک درگیری مرزی یک سرباز آذربایجانی و دو سرباز قره باغ کشته شدند. ارمنستان و آذربایجان بلافاصله یکدیگر را به نقض آتش بس متهم کردند. اندکی پس از آن، ده‌ها هزار نفر از ساکنان ارمنستان به تصمیم دولت خود برای واگذاری کنترل قره‌باغ کوهستانی به آذربایجان اعتراض کردند. در ماه نوامبر و دسامبر مجددا درگیری های مرزی آغاز شد.

با توجه به این تحولات، به نظر می رسد اوضاع در منطقه بدتر خواهد شد. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و شارل میشل، رئیس شورای اروپا، با مشاهده تشدید احتمالی درگیری، پیشنهاد احیاء مذاکرات صلح بین پاشینیان و علی اف را دادند اما علی اف گفت که علاقه ای به این مذاکرات ندارد و مدعی شد ارمنستان و فرانسه برای تضعیف کشورش تلاش می کنند و فرانسه “موضع ضد آذربایجانی” دارد.

مواضع تند اخیر علی اف احتمالا ناشی از رویکرد استراتژیک جدید او باشد. گزارش ها حاکی از آن است که تنها چند روز پس از لغو مذاکرات صلح، مقامات آذربایجانی کریدور لاچین را که تنها گذرگاهی است که قره باغ کوهستانی را به ارمنستان متصل می کند، مسدود کردند. بر اساس گزارش های رسانه های ارمنستانی، بیش از ۱۲۰ هزار ارمنی به دلیل این “محاصره” برای چندین ساعت ارتباط خود را با سرزمین اصلی ارمنستان از دست دادند. مقامات آذربایجان مدعی شده اند ارمنستان از این کریدور برای ورود تجهیزات نظامی به منطقه استفاده می کند؛ اتهامی که مقامات ارمنستان آن را رد کرده اند.

در میان تأخیر در مذاکرات، ارمنی‌ها نگران هستند که آذربایجان با زور بر قره‌باغ کوهستانی تسلط کامل یابد. ارمنی ها قبلا اعلام کرده بودند که تا ماه سپتامبر نیروهای خود را از منطقه خارج خواهند کرد. ایروان به ساکنان این منطقه گفته است که منطقه را ترک کنند، اما ده ها هزار ارمنی همچنان در آنجا زندگی می کنند. علاوه بر این، سازمان ملل همچنان در حال بررسی دعاوی ارائه شده توسط دولت های ارمنستان و آذربایجان است و رای نهایی نیز صادر نشده است.

این تاخیرها و تعلیق ها مقامات باکو را آشفته و عصبانی کرده است. به همین دلیل، ممکن است هر لحظه شروع به استقلال عمل و تهاجم کنند. روسیه که در حال حاضر مسئول نیروهای حافظ صلح در منطقه است، به جنگ غیرضروری خود در اوکراین مشغول است. این جنگ باعث کاهش نفوذ روسیه در منطقه شده و ترکیه را به واسطه اصلی بحران قفقاز تبدیل کرده است. اما ترکیه هم با مشکلات مختلفی رو به رو است. آنکارا با تورم فزاینده مبارزه می کند و در عین حال تلاش دارد ارز در حال سقوط خود را متعادل کند.

با توجه به اینکه دو تن از بزرگترین قدرت های منطقه به امور داخلی خود مشغول اند، ارمنستان و آذربایجان در تلاش برای حل اختلافات، به حال خود رها شده اند. مقامات ارمنستان مدعی اند گاز و سایر ملزومات ساکنان قره باغ کوهستانی قطع شده است. اتحادیه اروپا نگرانی های خود را در مورد این وضعیت ابراز و تاکید کرده است که هیچ نظارتی بر منطقه ندارد و این امر، ارزیابی وضعیت را پیچیده تر کرده است.

دنیا دخالت نکند، جنگ خونینی راه می افتد
نویسنده نشنال اینترست بعد از توصیف دقیق وضعیت قره باغ، گزارش خود را این چنین به پایان می رساند: در مجموع، تشدید تنش های اخیر در قره باغ نتیجه فرصت های از دست رفته است. آتش جنگ در طول سال جاری دائما شعله ور شده و فروکش کرده است. مقامات ارمنستان و آذربایجان بارها با یکدیگر ملاقات کرده‌اند اما اقدام چندانی برای حل مناقشه انجام نشده است. همچنین، آتش‌بس کنونی نقض شده، جان‌های بیشتری از دست رفته و مقامات و شهروندان ارمنستان و آذربایجان از پایان درگیری ها ناامید شده‌اند.

با ورود به سال ۲۰۲۳، رویکرد جهان هم باید نو باشد‌. دنیا باید به میانجیگری در مناقشه کمک کند و در نهایت ارمنستان و آذربایجان را متقاعد کند که یک معاهده صلح برای پایان دادن به جنگ امضا کنند. انجام این کار جان هزاران نفر را نجات می دهد. اگر درگیری ادامه یابد و اگر مقامات هر دو طرف از پاسخگویی طفره بروند، خطر درگیری مرگبارتر افزایش خواهد یافت.

منبع: خبر فوری