۲۷ آذر هر سال، یادآور پیوندی استراتژیک میان دو نهاد تأثیرگذار در فرهنگ و آینده‌سازی کشور یعنی حوزه و دانشگاه. روزی که شهادت دکتر مفتح را نه تنها به‌عنوان نقطه‌ای از تاریخ، بلکه به‌عنوان نمادی از «وحدت معرفت دینی و علمی» در تقویم جمهوری اسلامی ایران به ثبت رساند.

تقابل یا تکامل؟ مسئله این است

برای سال‌ها، حوزه و دانشگاه در نگاه برخی جریان‌ها، دو قطب متضاد تلقی می‌شدند؛ یکی مأمن اندیشه دینی و دیگری پایگاه دانش تجربی. اما در حقیقت، ریشه این دو از یک درخت‌اند؛ دانایی. یکی از منبع وحی و روایت می‌نوشد و دیگری از مشاهده و تجربه. وقتی این دو به جای تقابل، در مسیر تکامل گام بردارند، حاصلش تولد تمدن اسلامی نوین خواهد بود.

وحدت؛ نه در شکل، بلکه در هدف

وحدت حوزه و دانشگاه، به معنای یکسان‌سازی سرفصل‌ها یا لباس‌ها نیست، بلکه به معنای هم‌افزایی دو نگاه برای حل مسائل امروز و ساخت فردای ایران است. حوزوی که در مسائل اجتماعی و فلسفی به‌روز باشد، و دانشگاهی که درک درستی از معارف دینی داشته باشد، می‌توانند باهم، در مسیر عقلانیت دینی و پیشرفت علمی حرکت کنند.

شهید مفتح؛ حلقه اتصال معرفت‌ها

شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح، خود نماد عینی این وحدت بود؛ فقیهی دانشگاهی یا دانشگاهی فقیه. او به‌خوبی دریافت که تفکیک دین از دانش، خواسته دشمنان اسلام است و باید با عمق‌بخشی به این پیوند، زمینه‌ساز تحول فرهنگی شد. امروز نیز یاد او، چراغ راه وحدت حوزه و دانشگاه است.

مسئولیت امروز؛ تقویت گفت‌وگوی علمی

در زمانه‌ای که ایران با چالش‌های متعدد در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و علمی روبه‌روست، ضرورت دارد که نخبگان هر دو نهاد، با گفت‌وگوی بینارشته‌ای و هم‌فکری راهبردی، نسخه‌ای بومی و کارآمد از توسعه و پیشرفت ارائه دهند. در غیر این صورت، این شکاف می‌تواند بازتولید شود و آینده را تهدید کند.

روز وحدت حوزه و دانشگاه، صرفاً یک مراسم تقویمی نیست؛ یک مسئولیت تاریخی است برای همه ما که دغدغه پیشرفت ایران اسلامی را داریم. راه روشن است: نه بازگشت به انزوا، نه تقلید از غرب؛ بلکه وحدت عقلانیت، معنویت و علم.