پدر و مادر شدن یکی از بهترین حس‌های دنیاست که هر کسی دوست دارد آن را تجربه کند، اما فرزنددار شدن با تمام خوبی‌های وصف ناپذیرش چالش‌هایی هم دارد که نیازمند آموزش‌های درست و اصولی از طرف خانم و آقا در جایگاه پدر و مادر است. «زهرا توکلی روان‌شناس و روان درمانگر» در اینجا قرار است چند رهنمود کلی برای تربیت موثر و درست فرزند را برایمان بگوید.

خانم و آقای جوانی که صاحب فرزند شدید تصور نکنید که فرزنددار شدن به همان لحظه‌های خوش و شیرین کاری سال‌های اول زندگی کودکتان ختم می‌شود، بلکه چشم بر هم زدنی بچه‌ها بزرگ می‌شوند و به سنی می‌رسند که برای پدر و مادر پر از چالش و سردرگمی است. والدین باید سعی کنند آگاهی‌های خود را بالا ببرند تا بتوانند با یک تربیت هدفمند و درست فرد مفیدی را به جامعه تحویل دهند. حتی بعضاً می‌بینیم در روایات و احادیث هم آمده است که تربیت فرزند از همان لحظه‌های اول بارداری شکل می‌گیرد و توجهات و مراقبت‌های خاص خود را دارد.

*والدین انتظارات بیش از حد از فرزندتان نداشته باشید!

«خودم دکتر نشدم، ولی بچم باید پزشکی بخونه که آرزو به دل نشم» جمله‌ای که بعضی از پدر و مادر‌ها به فرزند خود می‌گویند و مدام به آن‌ها گوشزد می‌کنند که من را به آرزویم برسان! می‌خواهم به والدین عزیز بگویم که «لطفاً انتظارات برآورده نشده خود را از فرزندتان نخواهید. اجبار و تحمیل خواسته و آرزو‌های شما به فرزندتان موجب به اشتباه رفتن او، شکست، از دست رفتن عمرش و از همه مهمتر کناره گیری از خواسته‌های درونی خودش شود. این را بدانید فرزندتان اگر به سمت هدف و خواسته شما هم برود احتمال شکست خوردنش بسیار بالاست. پس این اجبار شما هیچ ثمری نخواهد داشت جز اینکه فرزندتان شما را مسبب تمام ناکامی‌های زندگی‌اش بداند.»

*به فرزندتان اعتماد به نفس دهید!

همه ما این را می‌دانیم که فرزندان بخش بزرگی از اعتماد به نفس خود را از پدر ومادرشان می‌گیرند و اصولا والدینی که فرزندشان را جدی نمی‌گیرند و در امورات خانواده از مشورت آن‌ها استفاده نمی‌کنند، منتقل کننده حس بی‌ارزشی به فرزندشان هستند و این به مرور باعث از بین رفتن اعتماد بنفس در آن‌ها می‌شود. والدین باید بدانند که خود را دانای کل ندانند. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، در برخی زمینه‌ها فرزندتان ممکن است از شما بیشتر اطلاعات داشته باشد، با زیر سوال بردن دانش و تجربه اش، تحقیرش نکنید، اعتماد به نفس را از او نگیرید و او را از خود نرانید.

*فرزندتان را بخاطر اشتباهش سرزنش نکنید!

«بهت گفتما… شماتت و سرزنش بزرگترین مانع ایجاد صمیمت بین شما و فرزندتان است.» او نیز مانند شما که زمانی کم تجربه و خطاکار بودید، حق تجربه و امتحان کردن دارد. با سرزنش کردن باعث می‌شوید فرزندتان از خودش بیزار و از شما رنجور شود. این کار شما اثری ندارد جز اینکه تمام راه‌های ارتباط بین شما و فرزندتان بسته می‌شود، همین طور ممکن است فرزندتان دیگر شما را حامی و دوست و دلسوز خود نبیند.

*شنونده خوبی برای دردودل‌هایش باشید!

برخی فرزندان نمی‌توانند به راحتی با پدر و مادر خود دردودل کنند، چون می‌ترسند از طرف پدر و مادر خود قضاوت شوند، نکته‌ای که اینجا می‌خواهم به والدین بگویم این است که به احساسات و نگرانی‌های فرزندشان برچسب نزنند. دغدغه‌های متفاوت هیجانات متفاوت را به همراه می‌آورد. با تمسخر، زیر سوال بردن و بی‌ارزش کردن احساسات فرزندتان به جنگ صمیمیت‌تان با او می‌روید. اگر نمی‌توانید تاییدش کنید حداقل شنونده خوبی باشید. به حرفهایش گوش کنید تا دردودل‌هایش را پیش شما که فرد مطمئن زندگی‌اش هستید بازگو کند نه غریبه‌های سوء استفاده گر. با فراهم کردن محیطی امن و دور از قضاوت مسیر را برای مطرح کردن مسائل از طرف فرزندتان باز بگذارید.

*به حریم شخصی‌اش احترام بگذارید!

در سوال پرسیدن زیاده روی نکنید. هیچ کس از مورد استنطاق قرار گرفتن خوشش نمی‌آید. بی‌تفاوت هم نباشید بالاخره این حق شماست که از زندگی فرزندتان باخبر باشید، اما به حریم شخصی‌اش هم احترام بگذارید. البته در مواردی که احساس کردید که خطر جدی در انتظار فرزندتان است و او ندانسته مرتکب اشتباه بزرگی می‌شود در این صورت حتما حق سوال کردن در مورد آن اتفاق را از فرزندتان را داشته باشید.

*اعتدال رفتاری را فراموش نکنید!

مهربانی بیش از حد نداشته باشید و در همه امور اعتدال را رعایت کنید. به نحوی رفتار نکنید که در فرزندتان این نگرش به وجود آید که وظیفه انجام تمام کارهایش به عهده پدر و مادر است و از کوچکترین وظایف خودش شانه خالی‌کند و مسئولیت اشتباهش را بر عهده نگیرد.

منبع: فارس