باشگاه خبرنگاران جوان– در تحلیل روابط بین‌الملل و به ویژه در زمینه تعاملات ایران، روسیه و آمریکا، گاهی اوقات این نظریه مطرح می‌شود که روسیه از تخاصم ایران و آمریکا بهره‌برداری می‌کند و تمایل دارد این دو کشور در وضعیت تنش باقی بمانند. این دیدگاه، هرچند به نظر منطقی می‌آید، اما بررسی دقیق‌تر و تحلیل‌های اخیر نشان می‌دهند که این نظریه نمی‌تواند به طور کامل صحت داشته باشد. به ویژه میانجی‌گری روسیه میان ایران و آمریکا در هفته های اخیر و تلاش‌های روسیه برای تسهیل دیپلماسی میان این دو کشور، به وضوح نشان می‌دهند که روس‌ها لزوماً به سود خود نمی‌بینند که تنش‌ها ادامه یابد. در واقع، این امر باعث به چالش کشیده شدن دیدگاه‌های رایج در این زمینه می‌شود.

 میانجی‌گری روسیه در مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا

در سال‌های اخیر، روسیه در موارد متعددی نقش میانجی‌گر و تسهیل‌کننده مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا را ایفا کرده است. این در حالی است که برخی از تحلیلگران معتقدند که روسیه از ادامه تنش‌ها میان ایران و غرب، به‌ویژه آمریکا، بهره‌برداری می‌کند و حتی ممکن است با این تنش‌ها به تقویت منافع خود در منطقه بپردازد. اما میانجی‌گری روسیه در این زمینه نشان می‌دهد که این کشور بیشتر به دنبال تقویت دیپلماسی و ثبات منطقه‌ای است تا ادامه بحران. از جمله این میانجی‌گری‌ها می‌توان به نقش روسیه در مذاکرات ریاض در مورد ایران اشاره کرد که در آن روسیه به عنوان یک بازیگر کلیدی، تلاش کرد تا میان ایران و آمریکا کانال‌های دیپلماتیک برقرار کند.

 تحلیل تحولات جهانی و جایگاه روسیه در جهان سه‌قطبی

در دنیای امروز که دیگر تحلیل‌های تک‌قطبی پاسخگو نیستند و قدرت‌های بزرگ مختلف در صحنه جهانی به رقابت می‌پردازند، روسیه به عنوان یک قدرت جهانی در حال گسترش نفوذ خود در عرصه‌های مختلف است. در این چارچوب، روسیه در روابط خود با ایران و آمریکا، بیشتر بر اساس منافع امنیتی و استراتژیک خود عمل می‌کند و ترجیح می‌دهد که وضعیت امنیتی شرکایش در سطح منطقه‌ای و جهانی رو به بهبود باشد. به این ترتیب، روسیه نمی‌تواند از ادامه تنش میان ایران و آمریکا به صورت بلندمدت بهره‌برداری کند، چرا که این وضعیت به ضرر منافع استراتژیک خود خواهد بود.

در این جهان سه‌قطبی، که در آن چین و روسیه به عنوان دو قدرت بزرگ به همراه ایالات متحده آمریکا حضور دارند، هر کشور تلاش می‌کند تا وضعیت امنیتی و اقتصادی خود را بهبود بخشد. به همین دلیل، روسیه به عنوان یک قدرت استراتژیک، هیچ منفعتی در ایجاد بحران‌های پایدار بین ایران و آمریکا ندارد، بلکه به دنبال راه‌حل‌هایی است که به کاهش تنش‌ها و ایجاد ثبات در منطقه منجر شوند.

 نتیجه‌گیری

با توجه به نقش فعال و میانجی‌گرانه روسیه در روابط ایران و آمریکا، می‌توان گفت که نظریه‌ای که بر اساس آن روس‌ها از تخاصم ایران و آمریکا سود می‌برند، نمی‌تواند دقیق و کامل باشد. روسیه به عنوان یک بازیگر جهانی و منطقه‌ای، ترجیح می‌دهد که روابط ایران و آمریکا به سمت همکاری و کاهش تنش‌ها حرکت کند تا وضعیت امنیتی کلی منطقه و جهان بهبود یابد. این امر نه تنها در راستای منافع امنیتی و استراتژیک روسیه است، بلکه نشان‌دهنده این نکته است که تحولات جهانی و تغییرات در ساختار قدرت جهانی به طور مستقیم بر رفتار کشورها و اولویت‌های سیاست خارجی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.