در این گزارش به بازخوانی فرمایشات رهبر انقلاب درباره رعایت اخلاق انتخاباتی خواهیم پرداخت.
زمان زیادی تا برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده است. نامزدهای انتخابات در حال تبلیغات و معرفی برنامههایشان هستند تا شانس خودشان را برای تصاحب صندلی پاستور امتحان کنند.
اما مولفهای که در این مدت نباید به دست فراموش سپرده شود رعایت اصل اخلاقمداری و انصاف است؛ به عبارتی دیگر میتوان گفت یک کاندیدای اصلح که خود را شایسته رقابت در عرصه انتخابات میداند در ابتدا باید دارای شاخصه اخلاق مداری باشد. حال سوال پیش می آید که اخلاق انتخاباتی چیست ؟ پاسخ این سوال و رعایت آن چندان سخت نیست همین که کاندیداهای محترم و هواداران آنان هنجار شکنی نکنند و عمل صالح انتخابات را رینگ بوکس تصور نکنند نصفی از مسیر طی شده است.
همچنین نامزدها باید سخنانی را به زبان بیاورند که سنجیده بوده و پشتوانه فکری داشته باشند و آیه ( فاستبقو الخیرات) را مبنای کار قرار دهند.
به یاد داریم که در دوره های پیشین برخی از نامزدهای انتخابات چگونه با اتهام زنی و زیر سوال بردن شخص و یا دستگاهی سعی داشتند تا از رقیب پیشی بگیرند، اما اکنون و در کارزار فعلی خصوصا در زمانی که کشور به دلیل شهادت یک رئیس جمهور خدوم انتخاباتی زود هنگام برگزار میکند، قطعا سطح سلیقه و ذائقه مردم نیز متفاوت شده است.
آنان انتظار دارند شخصی مانند آیت الله رئیسی که با رعایت حسن اخلاق انتخاباتی وارد میدان شد و تا آخرین روز عمرش خدمت به مردم را سرمشق قرار داده بود راهی پاستور شود .
چند روز پیش رهبر معظم انقلاب به مناسبت سالروز رحلت امام خمینی (ره) در حرم بنیانگذار انقلاب اسلامی در بخشی از سخنان خود فرمودند: در رقابتهای پیش روی انتخابات بین نامزدها باید اخلاق حاکم باشد؛ بدگویی کردن، تهمت زدن و لجن پراکنی کردن کمکی به پیشرفت کارها نمیکند و به آبروی ملی هم لطمه میزند.
در ادامه این گزارش به بازخوانی سخنان رهبر انقلاب درباره رعایت اصل اخلاق انتخاباتی طی سالیان گذشته میپردازیم.
بعضیها برای اینکه بیشتر دیده بشوند هنجارشکنی میکنند/ نامزدها اخلاق اسلامی را رعایت کنند
ملاحظات اخلاقی جدّاً رعایت بشود؛ یعنی واقعاً اگر چنانچه نامزدهای انتخابات ما، هم در مناظراتشان، هم در مصاحبههایی که با آنها میشود، سؤال و جوابهایی که با آنها میشود، اخلاق اسلامی را رعایت بکنند، این سرریز میشود در جامعه، آحاد مردم ملاحظات اخلاقی را یاد میگیرند و رعایت میکنند؛ این سرمشقی برای آنها خواهد شد. هنجارشکنی هم نکنند.
بعضیها برای اینکه بیشتر دیده بشوند، بیشتر شنیده بشوند، راهحلّشان این است که هنجارشکنی کنند، خطوط قرمز نظام را به قول خودشان بشکنند؛ نه، نظام جمهوری اسلامی یک نظام مستقر و پابرجا است، یک نظام جاافتاده است، خطوط اصلی نظام مشخّص است. اینها مربوط به شخص این حقیر و امثال بنده هم نیست؛ اینها کار خدا است، متّکی به آحاد مردم است؛ با تکیهی به همین استقرار بوده که جمهوری اسلامی توانسته در مقابل این همه دشمنی در این سالها مقاومت بکند. این جور نباشد که سعی کنند با شکستن این حدود و ثغورِ(۹) مهمّ نظام جمهوری اسلامی، برای خودشان یک موقعیّتی دست و پا کنند؛ که دست و پا هم نمیشود، موقعیّت هم به دست نمیآید. نیّتشان را خدایی کنند.
امّا توصیه به طرفدارها. طرفدارها در طرفداری از هر کدام از نامزدها که انتخاب میکنند، اگر نیّتشان را خدایی کنند، خدای متعال به کارشان برکت خواهد داد. حالا یا این است که آن کسی که مورد نظرشان است موفّق خواهد شد و پیروز خواهد شد یا اگر نشود، خدای متعال از آنها راضی است و این کار برای آنها مبارک خواهد بود. گاهی اوقات طرفدارها یک تعارضهایی را به وجود میآورند که خود نامزدها از آن تعارضها اصلاً خبر ندارند؛ یعنی گاهی اوقات در مواردی، به تعبیری کاسهی داغتر از آش به وجود میآید؛ من خواهش میکنم طرفداران محترم نامزدها مراقب این جهات باشند.۱۴۰۰/۰۳/۰۶
برخی زمانی انتخابات را قبول دارند که نتیجه اش مطلوب آنان باشد
بعضیها هستند انتخابات را وقتی قبول دارند که نتیجهی انتخابات همان چیزی باشد که آنها میخواهند! اگر آن مطلوب آنها از انتخابات درآمد، انتخابات را سالم میدانند و قبول میکنند؛ و اگر چنانچه مطلوب آنها درنیامد، انتخابات را متّهم میکنند و کسانی را که انتخابات را برگزار کردند -در هر بخشی [باشند]- متّهم میکنند؛ گاهی هم مثل سال ۸۸ اغتشاش راه میاندازند، که البتّه آن متّهم کردنها بیانصافی است، آن اغتشاش ایجاد کردنها جرم است. بعضی این جور هستند. این غلط است، یعنی نبایستی این کار را انجام داد. بنابراین این یک مسئله است.
مسئلهی بعد این است که بعضی از کسانی که وارد میدان انتخابات میشوند اظهاراتی میکنند که این اظهارات، اظهارات خوبی نیست، حرفهای فریبنده است، حرفهایی است که هیچ پشتوانهی فکری و پشتوانهی برنامهای ندارد؛ همین طوری یک چیزی ادّعا میکنند، یک چیزی میگویند، بدون اینکه امکانات کشور را در نظر بگیرند یا حتّی بدانند. خیلی از برادران که در این میدان وارد میشوند، از بسیاری از ظرفیّتهای کشور شاید خیلی مطّلع هم نباشند؛ بدون اینکه حالا محاسبهی درستی شده باشد، یک چیزی میگویند، یک حرفی میزنند، یک وعدهای میدهند. اینها خوب نیست، بایستی برنامه ارائه بشود به معنی واقعی کلمه؛ بایستی جوری باشد که کارشناسان وقتی نگاه میکنند به حرف زدن کسی که داوطلب است و حرف میزند با مردم، در دلشان تصدیق کنند که این حرف، حرف متقن و خوبی است. ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
در تبلیغات، در مناظرات، حرفهایی زده شد، گاهی بداخلاقیهایی شد، برخی از دستگاههای گوناگون کشور مورد اتّهام قرار گرفتند؛ اینها کارهای خوبی نبود؛ گذشته، گذشته است؛ بایستی اینها ادامه پیدا نکند. همه توجّه داشته باشند: به آنچه در انتخابات انجام گرفت، با چشم اغماض نگاه کنند؛ تکرار نکنند؛ یعنی ملّت -چه آن گروهی که نامزد آنها رأی آورده است، چه آن گروهی که نامزد آنها رأی نیاورده است- باید از خودشان ظرفیّت نشان بدهند، از خودشان حلم نشان بدهند -حلم یعنی ظرفیّت، جنبهدار بودن- بیجنبگی نشان ندهند. بعضی هستند که اگر در یک قضیّهای برنده هم بشوند بیجنبگی نشان میدهند، بیظرفیّتی نشان میدهند، اگر بازنده هم بشوند همینجور؛ نه، بایستی چه در صورتی که انسان موفّق شد و به آن مقصودی که داشت رسید، چه در صورتی که نرسید، از خود ظرفیّت نشان بدهد. خب، خوشبختانه امسال در این انتخابات ظرفیّت نشان دادند، آن کسانی هم که موفّق نشدند ظرفیّت نشان دادند، بر خلاف سال ۸۸ که آن مشکلات را برای کشور به وجود آوردند. ۱۳۹۶/۰۳/۱۴
طرفداران نامزدها متانت خود را حفظ کنند/ مقصود انجام وظیفه باشد
هرکسی از این آقایان محترم نامزدهای انتخابات، یک عدّه طرفدار و علاقهمند و سینهچاک و دوستدار و مانند اینها دارد، اینها هم متانت خودشان را حفظ کنند؛ هم طرفدارها، هم ستادها، متانت خودشان را حفظ کنند، انضباط خودشان را حفظ کنند؛ مقصودشان انجام وظیفه باشد، آنچه برای ما مهم است این است. این چند صباحِ زندگی، این چند صباحِ کار و تلاش -زید یا عمرو یا بکر- اینها خواهد گذشت، آنچه میمانَد، عمل ما است که در محاسبهی الهی بهحساب میآید و باید جواب بدهیم. وَ استَعمِلنی بِما تَسأَلُنی غداً عَنه؛ خدای متعال فردا از ما، از چیزهایی سؤال خواهد کرد؛ به فکر آن باید بود، برای آن باید تلاش کرد. هم آحاد مردم، هم خود نامزدهایی که در عرصهی رقابتهای انتخاباتی وارد شدند، هم طرفدارانشان و دوستانشان، کاری کنند که هر حرکتشان حسنهای باشد در نزد کرامالکاتبین الهی؛ کاری کنند که اعمال آنها، رفتار آنها، گفتار آنها پیش خدای متعال حسنه محسوب بشود و خدای متعال ثواب برای آن معیّن بکند. این کِی خواهد شد؟ آنوقتی که ما کارهایمان را برای خدا انجام بدهیم. [همه] تلاش کنند، مبارزه کنند، کار کنند، خوب است، امّا نیّتها را نیّتهای خدایی بکنند؛ اگر این[طور] شد، آنوقت خدای متعال هم به کار برکت خواهد داد، به ملّت ایران برکت خواهد داد و آنچه به نفع ملّت ایران است، به توفیق الهی پیش خواهد آمد. بههرحال همه موظّفیم که به قانون و انضباط قانونی پایبند باشیم و آن را عمل بکنیم. ۱۳۹۶/۰۲/۲۷
بداخلاقی انتخاباتی دشمنان را امیدوار میکند/ انتخابات مایه آبروی جمهوری اسلامی است
یک کلمه [هم] راجع به انتخابات عرض بکنم. انتخابات، یکی از آن زمینههایی است در کشور که [هم] میتواند مایهی اعتلاء و آبرو بشود، هم میتواند مایهی ضعف و سستی و ایجاد مشکلات بشود؛ انتخابات اینجوری است. اگر مردم شرکت کنند، با نظم شرکت کنند، با اخلاق حرکت بکنند، حدود اسلامی را رعایت بکنند، قانون را همه رعایت بکنند، این مایهی آبرو و عزّت نظام جمهوری اسلامی است؛ و اگر قانونشکنی کنند، اگر بداخلاقی کنند، اگر با حرفهای خود، دشمن را به خودشان امیدوار کنند، انتخابات به ضرر ما تمام خواهد شد. ما برای انتخابات تازهکار نیستیم. ما ۳۷ سال، ۳۸ سال است که با انتخابات سروکار داریم -قبلها، هر سالی تقریباً یک انتخابات بود؛ حالا هم چند سالی است که هر دو سال یک بار، یک انتخابات بزرگ در این کشور به راه میافتد- ما مجرّبیم در کار انتخابات، میدانیم انتخابات چیست، میدانیم آن کسانی که در انتخابات، طرف قضیّه هستند و دخالت دارند، در چه محیطهای فکری ممکن است قرار بگیرند، چه دشمنیهایی با اینها میشود، چه وسوسههایی به اینها رو میآورد؛ اینها چیزهایی است که برای ما تجربهشده است؛ اینها روشن است. ۱۳۹۶/۰۲/۲۰
نامزدهای انتخاباتی به یکدیگر اهانت نکنند/ به رقیبتان تهمت و افترا نزنید
نامزدهای انتخاباتی به یکدیگر اهانت نکنند؛ خب، جنابعالی نامزد هستید، معتقدید که آدم صالحی هستید، آدم برجستهای هستید؛ بسیار خوب، از خودتان هرچه میخواهید تعریف کنید بکنید امّا به رقیبتان اهانت نکنید، به رقیبتان تهمت نزنید، از رقیبتان غیبت هم نکنید؛ تهمت و افترا یعنی نسبتی بدهید که واقعیّت ندارد، [امّا] غیبت یعنی نسبتی بدهید که واقعیّت دارد؛ غیبت هم نباید بکنید. بنابراین این هم یک وظیفه است و یک معیار است برای سلامت انتخابات. نمایندگان بروند آنچه را در وسعشان، در قدرتشان، در صلاحیّتشان هست، برای مردم بیان کنند؛ مردم هم نگاه میکنند، خوششان میآید رأی میدهند، خوششان نمیآید رأی نمیدهند؛ این میشود [انتخابات] سالم.وعدههای غیر عملی ندهند؛ بعضی از نامزدها، وعدههایی به مردم میدهند که خودشان هم میدانند از دست آنها ساخته نیست؛ شما که نمیتوانی این وعده را عملی کنی، چرا به مردم وعده میدهی؟ چرا مردم را امیدوار میکنید به چیزی که میدانید نخواهد شد؟ گاهی وعدههای غیر قانونی میدهند! [میگویند] فلان عمل را انجام میدهیم درحالیکه میدانند آن عمل خلاف قانون است؛ یا خلاف قانون اساسی است، یا خلاف قانون عادی است؛ وعدههای اینجوری هم ندهند؛ شعارهای غیر قانونی ندهند. با مردم صادقانه باید برخورد کرد؛ همهی ملّت ما اینجور هستند که صداقت را احساس میکنند، درک میکنند؛ وقتی ما غیر صادقانه برخورد کردیم، ممکن است کسانی یک لَمحهای و لحظهای به اشتباه دچار بشوند لکن بعد حقیقت معلوم خواهد شد؛ باید صادقانه با مردم رفتار کرد، صادقانه باید با مردم حرف زد. این جزو آداب حتمی انتخابات سالم است. ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
پسندیده نیست نامزدها برای اثبات خود دیگری را نفی کنند/ مناظره و گفتگو با رعایت چارچوب شرعی باشد
نامزدهای محترم [انتخابات] …. مراقب باشند. نمیپسندد انسان که ببیند یک نامزدی، چه در نطقهای تبلیغاتی، چه در سخنرانی، چه در تلویزیون، چه در غیر تلویزیون، برای اثبات خود متوسل بشود به نفی آن دیگری، آن هم با یک استدلالهای گوناگون؛ به نظر من این درست نیست. قبلاً هم من یک توصیهای در این مورد کردم، حالا هم در این روزهای آخر عرض میکنم. نامزدها همه برای یک هدف دارند کار میکنند. هر کسی به نظر خودش یک احساس مسئولیتی، تکلیفی دارد، میآید میدان. من با مناظره و معارضه و گفتگو و انتقاد مخالفتی ندارم؛ اما سعی کنید این در چهارچوبهای درست شرعی و دینی انجام بگیرد. مردم، مردم بیداری هستند، میفهمند، میدانند. این چهار نفر نامزدی که از شورای نگهبان تأیید شدهاند و در اجتماعات گوناگون سخنرانی میکنند، خودِ آن نامزدهای محترم توجه کنند، مراقبت کنند که در این سخنرانیها، در این اظهارات، جوری نباشد که منتهی بشود به ایجاد دشمنی و ایجاد نقار؛ با برادری و با مهربانی پیش بروند. البته اختلاف نظر، اختلاف رأی، اختلاف سلیقه، در مسائل گوناگون، در مسائل شخصی، در مسائل عمومی، یک امر طبیعی است؛ اشکالی هم ندارد. نگذارید این به اغتشاش منتهی بشود. این را خود نامزدهای محترم هم توجه کنند. ۱۳۸۸/۰۳/۱۴
دست اندرکاران ستاد انتخاباتی و تبلیغات نامزدها قاطعانه به دشمن نه بگویند
انتخابات در ذات خود برای جوانها، برای مرد و زن و برای قشرهای مختلف، یک حادثهی شیرین است؛ چون میدان حضور است و احساس میکنند که میتوانند رأی و ارادهی خودشان را به نحوی اعمال کنند. نباید بگذارند این حادثهی شیرین تلخ شود. دشمنان ملت ایران سعی میکنند این حادثهی شیرین را تلخ کنند. ….. ما همیشه افتخار کردهایم که انتخابات ایران در دوران انقلاب، در نهایت امنیت و سلامت برگزار شده است. در خیلی جاهای دنیا، روز انتخابات، مردم به جانِ هم میافتند؛ دعوا میکنند؛ خونریزی میشود؛ آدمکشی میشود. افتخار ما این بوده است که در امنیت و آرامش کامل، دو نفر رفیق پای صندوق رأی میروند؛ یکی به این آقا رأی میدهد، یکی به آن آقا رأی میدهد. دشمن میخواهد این محیط امن و امان از بین برود. خود افراد، خود آحاد مردم، خود دستاندرکاران ستادهای انتخاباتىِ نامزدها، به دشمن با قاطعیت «نه» بگویند؛ نگذارند از طریق آنها انتخابات تلخ شود. اینکه خود نامزدها در یکدیگر خدشه کنند، داستان دیگری است که الان وقت مطرح کردن آن نیست؛ اما دستاندرکاران، علاقهمندان و هواداران – که یکی از زید طرفداری میکند، یکی از عمرو، یکی از بکر – مراقب باشند به همدیگر تعرض نکنند. شما به این آقا علاقه داری، طبق علاقه و تشخیصِ خودت عمل کن؛ آن دیگری هم علاقه و تشخیص دیگری دارد؛ شما به او چه کار داری؟ او هم طبق علاقهی خودش عمل کند. بنابراین نباید به یکدیگر تعرض کنند و فضا را تلخ نمایند. این نکته را من به کسانیکه دستاندرکار تبلیغات نامزدهای مختلف هستند – یکی از زید تبلیغ میکند، یکی از عمرو تبلیغ میکند؛ یکی از این، یکی از آن – مؤکداً توصیه میکنم که هر کدام کار خودشان را بکنند؛ به همدیگر کار نداشته باشند. ۱۳۸۴/۰۳/۲۵
کاندیداها وحدت ملی را خدشه دار نکنند/ صداقت بیشتر در دل مردم اثر میگذارد
ما به آقایان محترمی که در این میدان [انتخابات] هستند، این چند توصیه را عرض میکنیم: در تبلیغاتشان ارزشهای نظام را ندیده نگیرند؛ همدیگر را تخریب نکنند و از دادن آمارهای سست بپرهیزند. اگر قرار شد به مردم آماری بگویند و حرفی بزنند، آمارهای دقیق ارائه کنند. با مردم با کمال صداقت حرف بزنند؛ هرچه عقیدهشان هست، به مردم بگویند. اگر بخواهند در دل مردم اثر بگذارند، این صداقت، بیشتر در دل مردم اثر میگذارد. آن چیزی که حقیقتاً عقیده و نیت آنهاست، آن را به مردم بگویند؛ اختیار با مردم است که چیزی را انتخاب کنند. وحدت ملی را خدشهدار نکنند. طوری نباشد که به خاطر جذب یک دسته یا یک گروه، حرفی بزنند که وحدت ملت خدشهدار شود. وعدههایی که معلوم است نمیتوانند به آنها عمل کنند، به مردم ندهند. آنچه که در چارچوب قانون اساسی است و امکانات مملکت از امکانِ آن حکایت میکند، آن را به مردم بگویند. بله، به مردم قول بدهند که اگر رأی آوردند، با همه قوا و قدرتِ خودشان و با اتّکال به خدا و با اتّکای به مردم، مدیریّت عالی و کلان کشور را در دست میگیرند و پیش میبرند؛ «خذها بقوّه»؛ با قوت این مأموریت را به دست بگیرند و پیش بروند و در هیچجا ضعف نشان ندهند. تبلیغات پُرخرج هم نکنند. یکی از کارهایی که بنده – چه در تبلیغات انتخابات مجلس و چه در انتخابات ریاست جمهوری – همیشه نگران آن هستم، این است. نه خودشان تبلیغات پُرخرج کنند، نه به طرفدارانشان اجازه دهند. بعضی افراد ممکن است بگویند به ما ربطی ندارد؛ این کار پُرخرج را دیگران میکنند. شما بگویید نکنند. خوشبختانه آنگونه که اطّلاع پیدا کردم، ساعتهای فراوانی برای نامزدها وقت گذاشتهاند که از طریق تلویزیون و رادیو با مردم حرف بزنند. شاید سیزده، چهارده ساعت هر کدام از این حضرات وقت دارند که با مردم حرف بزنند. خیلی خوب؛ این بهترین تبلیغات است. رادیو و تلویزیون همهجا وجود دارد؛ چه نیازی هست که برای تبلیغات گوناگونِ رنگینی که بعضی جاها میکنند، پول زیادی مصرف شود که احیاناً بعضی افراد هم نتوانند خودشان آن خرج را کنند و مجبور باشند از کسانی بگیرند و خدای نکرده وام دار شوند؟ ۱۳۸۰/۰۲/۲۸
سعی کنید در انتخابات کدورت ایجاد نشود/ نامزدها و طرفدارانشان برای خودشان تبلیغ کنند
سعی کنید این [انتخابات] حرکت زیبا و این حرکت عظیم مردمی را – که حقیقتاً یک آزمایش بزرگ مردمی و ملی و اسلامی است – با همان نزاهت و طهارت و پاکیزگی ای که مطلوب اسلام است، پیش ببرید. البته متن و عموم مردم عزیز کشور ما همینطورند. سعی کنید کدورت ایجاد نشود. مسابقه انتخاباتی، ضمن اینکه یکی از جدیترین کارهای یک ملت است و به هیچوجه جنبه شوخی و بازی در آن نیست و بسیار جدّی است؛ اما شبیه مسابقات ورزشی است. در مسابقات ورزشی همه تلاش میکنند؛ اما کسانی که اهل اخلاق و اهل فهمند، این تلاش را با کارهای زشت و نامناسب همراه نمیکنند. البته من مردم خودمان را عرض میکنم، والّا بعضی از ملتهای دیگر – مثل انگلیسیها – هستند که مسابقات فوتبال را هم به کُشت و کشتار تبدیل میکنند! ما به آنها کاری نداریم. ملت ما اهل اخلاق و معنویّت و عاطفه است. نگذارید که فضای انتخاباتی، فضای کدورت شود. هر کدام از نامزدها و طرفدارانشان، برای خودشان تبلیغ کنند؛ اما دوستان و هممیهنان و برادرانشان را که احیاناً از نامزد دیگری حمایت میکنند، زخم خورده و رنجدیده و از خودشان مکدّر نکنند. به این نکته توجّه کنید. این، خیلی مهمّ است. ۱۳۷۶/۰۲/۳۱
مبارزات انتخاباتی به شکل سالم مانعی ندارد/ خراب کردن ذهن مردم و چهرهی مسئولین دلسوز، اشکال دارد
امروز سنگر اصلی در سطح عالم، جمهوری اسلامی است. این سنگر را باید محکم نگه دارید. با چه چیز؟ با اتحاد و اتفاق؛ با همدلی میان آحاد مردم و میان مردم و مسؤولین کشور؛ با همدلی میان مردم و دولت، میان مردم و مجلس، میان دولت و مجلس، میان کارگزاران کشور و میان آحاد مردم. گروههای مختلف، جناحهای مختلف، سیاستها و جهتگیریهای مختلف، در مقابله با دشمن، باید با هم باشند و کاری نکنند که دشمن سوء استفاده کند. اختلاف سیاسی مانعی ندارد؛ اختلاف نظر مانعی ندارد؛ مبارزات انتخاباتی به شکل سالم، مانعی ندارد؛ اما خراب کردن یکدیگر، خراب کردن چهرهی کشور، خراب کردن ذهن مردم و چهرهی مسئولین دلسوز، اشکال دارد. ایجاد سؤال و ابهام در ذهن مردم، اشکال دارد. با وحدت و یکپارچگی، «کأنهم بنیان مرصوص»، مثل یک دژ پولادین، در مقابل دشمن بایستید؛ مثل چند برادر در یک خانه. ممکن است دو برادر از یکدیگر کدورت و گله هم داشته باشند، اما در مقابل کسی که به خانهی آنها حمله میکند، دوش به دوش، باید در کنار هم بایستند. آحاد ملت باید این گونه باشند. این، یکی از ویژگیهایی است که در این سنگر میتوانید حفظ کنید. ۱۳۷۱/۰۱/۱۵